W większości sklepów spożywczych znajdziemy zarówno napoje energetyczne jak i napoje izotoniczne. Jeszcze kilkanaście lat temu konkurencja w tej branży nie była tak wielka. Kilka rodzajów popularnych energetyków i trzykrotnie mniej izotoników – wybór był dość ograniczony. Co więcej, zastosowanie tych drugich nie było tak oczywiste. Współcześnie każdy z nas ma do wyboru po kilkanaście (nawet do kilkudziesięciu) rodzajów danego napoju. Mimo że minęło kilka lat, większość z nas nadal nie wie, czym różnią się energetyki od izotoników.
Kilka słów o napojach izotonicznych
Napój izotoniczny, potocznie zwany izotonikiem to specyficzne rozwiązanie, którego zadaniem jest uzupełnianie niedoborów elektrolitów oraz płynów w naszym organizmie. Prawodawstwo Wspólnotowe zdefiniowało normy, jakie powinien spełniać, aby zostać dopuszczonym do obrotu:
- Kaloryczność: 8-35 kcal/100ml;
- Energia z cukrów prostych o wysokim indeksie glikemicznym: minimum 75%;
- Zawartość sodu: 46-115 mg/100 ml;
- Osmolalność (wchłanianie): 270-330 mOsm/kg.
Izotoniki zawierają niewielką ilość cukrów – zazwyczaj do 7g/100ml. Napoje te są zazwyczaj uzupełnione o istotne dla naszego organizmu witaminy i minerały. Prym w tym zakresie wiodą magnez (na skurcze mięśni) i potas.
Jeżeli zależy nam na „świadomych zakupach” powinniśmy za każdym razem dokładnie analizować etykietę napoju, który zamierzamy wrzucić do koszyka. Dostępne na rynku napoje izotoniczne znacząco różnią się składem. Jako że izotoniki kupujemy w konkretnym celu to warto, aby były w jak największym stopniu dopasowane do naszych potrzeb i preferencji.
Kilka słów o napojach energetycznych
Napoje energetyczne, potocznie zwane energetykami, to rozwiązanie, którego celem jest pobudzenie organizmu. Energetyki posiadają znacznie więcej cukru – do 12g/100ml, a dodatkowo także kofeinę – do 32mg/100ml (porównywalnie do słabej kawy), taurynę (odpowiedzialną za szybszą regenerację mięśni) oraz witaminy z grupy B (wybrane napoje). Jako że napoje energetyczne w większych ilościach odwadniają organizm, zasadnicza ich większość sprzedawana jest w małych puszkach, o pojemności 250ml. Na rynku znajdziemy również większe rozwiązania – 0,5l, 1l, a nawet 1,5l (równowartość 6 kubków kawy).
Napoje energetyzujące, w porównaniu do izotonicznych, są znacznie bardziej kaloryczne – w skrajnych przypadkach nawet do 60 kcal/100 ml. Jako że zawierają substancje uzależniające (cukier i kofeinę) nie są wskazane w dużych ilościach, a także nie są rekomendowane dla dzieci oraz osób borykających się z chorobami serca.
Podstawowe podobieństwa i różnice pomiędzy napojami izotonicznymi, a napojami energetycznymi
Napoje izotoniczne | Napoje energetyczne | |
Kcal | 8-35 kcal/100ml | do 60 kcal/100ml |
Cukier | 5-7 g/100ml | 10-12 g/100ml |
Kofeina | brak | 30-32 mg/100ml |
Podstawowy skład |
Woda, sole, witaminy, węglowodany oraz elektrolity mineralne (potas, sód, wapń, magnez) |
Cukier, kofeina, tauryna, witaminy, kwas askorbinowy, L-karnityna, inozytol, ekstrakty guarany, dwutlenek węgla, regulator kwasowości |
Wpływ na nawodnienie organizmu |
Nawadnia organizm |
W zwiększonych ilościach odwadnia organizm |
Zastosowanie |
Uzupełnienie niedoboru płynów oraz elektrolitów w organizmie, regulacja gospodarki wodno - elektrolitowej |
Pobudzenie organizmu |
Działanie |
Szybkie wyrównanie poziomu wody w organizmie, uzupełnienie utraconych wraz z potem pierwiastków, redukcja skurczów mięśni oraz ogólnego zmęczenia |
Szybki zastrzyk energii, poprawa koncentracji, chwilowe zwiększenie wydajności organizmu, przyspieszenie reakcji metabolicznych, redukcja zmęczenia |
Grupa docelowa |
Sportowcy, osoby narażone na długotrwały wysiłek fizyczny |
Sportowcy, osoby aktywne, jednostki które potrzebują szybkiego zastrzyku energii |
Przeciwskazania |
Choroby nerek, dieta redukcyjna |
Choroby serca, fenyloketonuria, cukrzyca, ciąża i karmienie piersią |
Napoje izotoniczne oraz energetyczne to dwie różne kategorie produktów. Pierwsze regulują gospodarkę wodno-elektrolitową organizmu, nie wykazując przy tym działania stymulującego, drugie natomiast – pobudzają i dodają energii, ale ze względu na zawartość stymulantów odwadniają.