Eksport alkoholu z Polski do UE – najważniejsze informacje

Prowadzisz firmę produkującą lub handlującą alkoholem (piwo, wino, destylaty)? A może zastanawiasz się nad rozpoczęciem takiej działalności? W takim razie zapewne zastanawiałeś się nad kwestią eksportu polskiego alkoholu za granicę – w tym do krajów Unii Europejskiej. Jako, że alkohol w Polsce objęty jest podatkiem akcyzowym, jego eksport za granicę wiąże się z pewnymi regulacjami. A stosowne przepisy i procedury celne obowiązują zarówno wewnętrznie w Polsce, jak i na terenie UE.

Dziś przedstawimy garść najważniejszych informacji, z którymi powinieneś się zapoznać, jeśli chcesz sprzedawać polski alkohol do krajów Wspólnoty Europejskiej.

Myślałeś o tym, żeby swoją firmę przekształcić w przedsiębiorstwo związane z handlem międzynarodowym i eksportować polski alkohol do innych krajów Unii Europejskiej? Jest to pomysł godny rozważenia, zwłaszcza, że eksport polskich wyrobów akcyzowych (w tym przede wszystkim alkoholu) znacznie wzrósł od początków pandemii! I tendencja ta dotyczy zarówno tzw. „mocnych alkoholi” (największą popularnością cieszy się oczywiście polska wódka), jak pozostałych wyrobów – w tym chociażby polskich piw[1].

Polska a Unia Celna

Procedury celne to trudne zagadnienie, którego na pewno nie da się ogarnąć w mgnieniu oka. Pewne skrupulatne procedury po prostu muszą zostać spełnione i to one zazwyczaj spędzają przedsiębiorcom sen z powiek. Ale nic nie jest niemożliwe! Przede wszystkim pamiętaj, że Polska jest członkiem tzw. Unii Celnej. Oznacza to, że od momentu dołączenia do Unii Europejskiej (1 maja 2004 roku) polskich przedsiębiorców zaczęły obowiązywać takie same procedury celne, jak w przypadku innych państw europejskich. Ma to swoje pewne korzyści związane z wywozem alkoholu na tzw. użytek własny, pewne ułatwienia dotyczą także działalności handlowej związanej z produktami akcyzowymi.

Niewielkie ilości bez cła

Niewielkie ilości alkoholu można wywozić z Polski do innych krajów Unii Europejskiej bez konieczności opłacania cła. Dla tzw. „użytku własnego” opłaty celne po prostu nie obowiązują. Jeśli zagłębimy się w przepisy celne to odczytamy, że aby uniknąć cła, przewóz powinien mieć „charakter okazjonalny”, a sam ilość alkoholu nie powinna być zbyt wysoka. Zadasz sobie pewnie pytanie: to znaczy jaka? I tu przepisy wszystko uregulowały.

Na „użytek własny” przewieźć można następujące ilości alkoholu:

• Napoje spirytusowe – do 10 litrów;
• Piwo – 110 litrów;
• Wino tradycyjne (zwykłe) – do 90 litrów;
• Wina musujące – do 60 litrów;
• Wina alkoholizowane (czyli wzmacniane – np. Porto) – do 20 litrów.

Choć na użytek prywatny te wartości mogą wydawać się całkiem spore, to jednak są one zbyt niskie dla działalności handlowej. Niestety, ta objęta jest już przepisami i opłatami celnymi, choć i tu z racji członkostwa w Unii Europejskiej przedsiębiorcy znajdą pewne przywileje.

Czy można zawiesić pobór akcyzy?

Przedsiębiorcy produkujący i eksportujący alkohol mogą skorzystać z procedury zawieszenia poboru akcyzy. Jest to działanie stosowane podczas produkcji, magazynowania, przeładunku oraz samego transportu alkoholu. Akcyza nie jest całkowicie zniesiona, ale przedsiębiorca nie musi jej zapłacić od razu. Na czas produkcji i transportu stosuje się wobec niego tzw. zerową stawkę akcyzową.

Aby móc skorzystać z tego przywileju należy oczywiście spełnić określone warunki. Są one precyzyjnie określone przez ustawę o podatku akcyzowym i obowiązują w sytuacjach, których:

• Alkohol znajduje się w składzie podatkowym;
• Wyroby alkoholowe są transportowane między składami podatkowymi na terytorium kraju
• Wyroby alkoholowe są przemieszczane w celu dokonanie eksportu ze składu podatkowego na terytorium kraju produkcji do urzędu celnego na terytorium kraju, który nadzoruje wyprowadzenie tych wyrobów poza terytorium UE.

Analizując ustawę i sprawdzając praktyczne działania urzędów celnych można zauważyć, że wyroby alkoholowe są praktycznie jedynymi produktami akcyzowymi, których dotyczy procedura zawieszenia poboru akcyzy. Podmioty handlujące papierosami, energią elektryczną czy wyrobami węglowymi nie będą już miały możliwości skorzystania z tej opcji.

Specjalny system kontroli – EMCS

Jako przedsiębiorca być może zetknąłeś się już ze skrótem EMCS. Jeśli nie, to pora abyś się z nim zapoznał, jeżeli pragniesz eksportować produkty akcyzowe do innych krajów Unii Europejskiej. Tajemniczy EMCS to skór od anglojęzycznej nazwy Systemu Przemieszczania oraz Nadzoru Wyrobów Akcyzowych (Excise Movement and Control System). Wykorzystuje się go podczas przemieszczania wyrobów akcyzowych na terenie Wspólnoty Europejskiej, ma też swoje istotne zastosowanie w procedurze zawieszania poboru akcyzy. Co ciekawe, EMCS może być stosowany zarówno w obrocie międzynarodowym (oczywiście na obszarze UE), jak i w obrocie krajowym.

Jak dokładnie działa ten system? Czy to jest skomplikowane? EMCS został uruchomiony na początku 2012 roku i z założenia miał nieco ułatwić procedury celno - handlowe. Dzięki niemu papierowy administracyjny dokument towarzyszący (ADT) został zastąpiony dokumentem elektronicznym (e-AD). ADT przed 2012 rokiem był fizycznie dołączany do każdego pakunku z wyrobami akcyzowanymi w procedurze zawieszenia poboru akcyzy. Elektroniczny e-AD również jest dołączany do każdej przesyłki, niemniej jednak cała procedura działa po prostu sprawniej, a dostęp do dokumentów jest łatwiejszy.

Kto może odebrać alkohol na terenie Unii Europejskiej?

Unijne przepisy wyraźnie precyzują, jakie podmioty mają prawo do odbioru wyrobów alkoholowych na terenie Wspólnoty. Na liście znajdują się:

• Zarejestrowany dostawca wyrobów akcyzowych – jest to podmiot posiadający zezwolenie na działalność jako zarejestrowany odbiorca i dostawca wyrobów akcyzowych. Takie zezwolenie umożliwia nabywanie wyrobów akcyzowych z innych krajów Wspólnoty w procedurze zawieszenia wyrobów akcyzowanych z innych krajów członkowskich UE. Jednocześnie zarejestrowany dostawca wyrobów akcyzowych nie ponosi kosztów akcyzy, niezależnie od kraju dostawcy. Kolejnym uprawnieniem zarejestrowanego dostawcy wyrobów akcyzowych jest możliwość nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych także na rzecz innych podmiotów.
• Podmiot prawny – podmiot, który uzyskał jednorazowe pozwolenie na odbiór i skorzystanie z procedury poboru akcyzy.
• Skład podatkowy – skład podatkowy to miejsce, w którym wyroby akcyzowe są produkowane, przechowywane, przeładowywane albo wprowadzane i wyprowadzane na drodze obrotu handlowego.  

Czym jest jednorazowe zezwolenie na sprzedaż alkoholu i jak je uzyskać?

Jednorazowe zezwolenie na sprzedaż alkoholu pozwala na okazjonalne, dodatkowe rozszerzenie działalności gospodarczej o sprzedaż alkoholowych wyrobów akcyzowych. Cieszy się ono dość sporą popularnością z uwagi na stosunkowo prostą procedurę przyznawania.

Warto zwrócić uwagę, że istnieją dwa rodzaje jednorazowego zezwolenia na sprzedaż alkoholu. Pierwszy z nich uzyskać można w procedurze zawieszonej akcyzy dla podmiotów, które już w chwili złożenia wniosku posiadają umowę ze składem podatkowym. W drugim przypadku procedura wiąże się z przedpłatą akcyzy dla podmiotów korzystających z usług osób trzecich.

Z uzyskaniem jednorazowego zezwolenia na sprzedaż alkoholu wiąże się uzyskanie statusu odbiorcy wyrobów akcyzowych. Takim odbiorcom może stać się podmiot prawny, który spełnia następujące warunki:

• Posiada dostęp do systemu rozliczeń poboru akcyzy;
• Nie jest podmiotem na etapie likwidacji;
• Nie posiada zobowiązań publiczno-prawnych;
• Posiada odpowiednie miejsce składowania, odpowiadające odpowiednim przepisom celnym,
• Nie jest reprezentowany przez osoby, które miały konflikt z prawem lub ogłosił w przeszłości upadłość.

Zwróć uwagę na przepisy w poszczególnych krajach

Choć Polska należy do Unii Celnej, a przepisy celne są ujednolicone dla wszystkich krajów wspólnoty to nie oznacza, że nigdzie nie spotkamy się z dodatkowymi wymogami. Planując eksport do konkretnego państwa członkowskiego Unii Europejskiej należy przede wszystkim dokładnie sprawdzić wszystkie procedury i wymagania, aby nie zostać zaskoczonym i móc się właściwie przygotować do działalności handlowej.

[1] https://www.money.pl/gospodarka/boom-na-polski-alkohol-pandemia-napedzila-sprzedaz-6614221518351136a.html