Etykiety produktów są istotne, gdyż dostarczają najważniejszych informacji o żywności, pozwalają na jej przechowywanie i spożywanie w sposób bezpieczny oraz umożliwiają konsumentom dokonywanie świadomych wyborów przy zakupie. Kwestia etykietowania produktów regulowana jest prawnie i podlega ścisłej kontroli. Mimo iż wszelkie fałszowanie etykiet podlega surowym sankcjom, to jednak takie przypadki się zdarzają.

Na co zwracać uwagę podczas zakupu żywności – także hurtowo – aby rozpoznać błędy i fałszerstwa w etykietowaniu?

Czym są etykiety produktów spożywczych?

Etykiety produktów spożywczych to informacje umieszczane na opakowaniach żywności, które zawierają informacje na temat składu i wartości odżywczych produktu, a także datę przydatności do spożycia, warunki przechowywania, kraj pochodzenia, producenta i inne informacje dotyczące produktu. Na etykietach znaleźć można także informacje na temat ilości białka, tłuszczu, węglowodanów, soli i innych składników odżywczych w jednostce masy lub objętości produktu. Mogą również zawierać informacje o dodatkach do żywności, takich jak konserwanty, barwniki i substancje słodzące [1].

Zasady etykietowania produktów spożywczych ulegają międzynarodowej standaryzacji. W przypadku krajów Unii Europejskiej producenci muszą stosować się do wytycznych rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 oraz do przepisów krajowych [2].

Jakie produkty spożywcze najczęściej mają fałszowane etykiety?

Mimo iż za fałszowanie etykiet żywności grożą sankcje prawne, ekonomiczne i nawet reputacyjne dla przedsiębiorcy, to do falsyfikowania etykiet produktów spożywczych nadal dochodzi. Powodem takich nieuczciwych działań przedsiębiorców często są względy ekonomiczne i szeroko rozumiane oszczędności [3].

Według ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia produkt spożywczy uważa się za zafałszowany, jeśli:

  • dodano do niego substancje, które zmieniają jego skład lub obniżają jego wartość odżywczą,
  • odjęto składnik lub zmniejszono zawartość jednego lub kilku składników decydujących o wartości odżywczej lub innej właściwości środka spożywczego, dokonano zabiegów, które ukryły jego rzeczywisty skład lub nadały mu wygląd środka spożywczego o należytej jakości,
  • niezgodnie z prawdą podano jego nazwę, skład, datę lub miejsce produkcji, termin przydatności do spożycia lub datę minimalnej trwałości albo w inny sposób nieprawidłowo go oznakowano – wpływając przez te działania na bezpieczeństwo środka spożywczego [4].

I choć proceder dotyczyć może każdego rodzaju żywności, to fałszowanie etykiet najczęściej zdarza się w przypadku pewnych rodzajów produktów. W tej grupie wyróżnić możemy:

  • Miód – nie chodzi tu o „sztuczny” (syntetyczny) miód, ale o sytuację, w której producent dodatkowo dosładza miód sacharozą, miodem sztucznym lub syropem kukurydzianym. Fałszerstwa w zakresie miodu często dotyczą też miejsca jego produkcji;
  • Soki i napoje – zgodnie z przepisami do soków owocowych nie należy do nich dodawać żadnych uzupełniaczy czy cukru, niestety wielu producentów nie respektuje tego wymogu;
  • Oleje roślinne – tutaj nieuczciwi producenci poszukują oszczędności dodając do produktu inne oleje;
  • Napoje alkoholowe – fałszerstwa dotyczą często dodawania sztucznych „zabarwiaczy” (w winach czy whisky) lub fałszywej deklaracji dotyczącej pochodzenia produktu;
  • Produkty mleczne i mleko – fałszerstwo często polega do dodawaniu tańszego mleka krowiego do mleka owczego lub koziego;
  • Mięso i przetwory mięsne – tu również fałszerstwo często dotyczy pochodzenia mięsa surowego oraz dodawanie wieprzowiny do produktów wołowych lub drobiowych [5].

Jak unikać fałszywych etykiet?

Mimo działania właściwych organów kontroli, do fałszowania etykiet nadal dochodzi. Zatem warto mieć świadomość problemu i być wyczulonym na właściwe czytanie etykiet. I tu nie ma różnicy czy kupujesz produkty spożywcze hurtowo czy sam jesteś klientem detalicznym.  Aby uniknąć fałszywych etykiet spożywczych, warto stosować się do kilku zasad:

  • Czytaj uważnie etykiety - na opakowaniu powinny znajdować się informacje dotyczące składu, wartości odżywczych, daty ważności, producenta i dystrybutora.
  • Szukaj certyfikatów jakości  - niektóre produkty spożywcze posiadają certyfikaty jakości, takie jak np. znak jakości Unii Europejskiej, który potwierdza, że produkt spełnia określone standardy [6].
  • Zwracaj uwagę na skład - na etykiecie powinny znajdować się informacje o składnikach i ich ilości. Jeśli widzisz na etykiecie napisy "sztuczne dodatki", "aromaty", "konserwanty" itp., to warto zastanowić się nad zakupem takiego produktu lub wdrożeniem go do Twojej oferty. Wielu klientów zwraca uwagę na jakość produktów!
  • Uważaj na marketingowe triki - niektóre produkty reklamowane są jako "zdrowe", "naturalne" lub "ekologiczne", jednak warto przyjrzeć się składowi i innym informacjom na etykiecie, aby upewnić się, że są to prawdziwe twierdzenia.
  • Kupuj produkty od zaufanych producentów i dystrybutorów - jeśli nie jesteś pewny, czy dany produkt jest bezpieczny, warto wybierać produkty od znanych i zaufanych marek lub hurtowni spożywczych.
  • Porównuj produkty - warto porównywać różne produkty spożywcze pod kątem składu, wartości odżywczych i ceny, aby wybrać najlepszą opcję.

Na co zwracać uwagę przy hurtowym zakupie żywności?

Każdy przedsiębiorca oferujący swoje towary klientowi detalicznemu wie, jak istotny jest właściwy dobór asortymentu i dostawcy. Zróżnicowane i jakościowe produkty pozwalają zdobyć zaufanie klientów i w perspektywie czasu przekładają się na zyski. Dlatego przy hurtowym zakupie żywności warto zwrócić uwagę na kilka istotnych kwestii, aby wybrać odpowiednie produkty w korzystnej cenie:

  • Termin przydatności do spożycia - ważne jest, aby wybierać produkty, których termin przydatności do spożycia jest jak najdłuższy. Warto jednak pamiętać, że niektóre produkty, takie jak świeże owoce i warzywa, mają krótki okres przydatności do spożycia i należy je spożyć jak najszybciej. Przy takich produktach warto przemyśleć harmonogram zaopatrzenia, aby zoptymalizować łańcuch dostaw. Zaleca się także korzystanie z hurtowników stosujących właściwe metody transportu żywności i przechowywania żywności w magazynie.
  • Warunki przechowywania - ważne jest, aby produkty były odpowiednio przechowywane w magazynach, na sklepowych półkach i w samochodach dostawczych, nawet jeśli jest to żywność z długim terminem ważności [7]. Należy zwrócić uwagę na temperaturę i wilgotność, aby uniknąć uszkodzenia lub zepsucia produktów [8].
  • Skład i jakość produktów - warto sprawdzić skład i jakość produktów, aby upewnić się, że spełniają one określone standardy i wymagania. Należy zwrócić uwagę na pochodzenie produktów, ich jakość, świeżość oraz ewentualne certyfikaty jakości.
  • Cena - hurtowe ceny żywności mogą różnić się w zależności od producenta, jakości produktów i sezonowości. Warto porównać ceny różnych dostawców i wybrać najlepszą ofertę. Wielu hurtowników umożliwia negocjację oferty lub dostosowuje ją do potrzeb danego klienta [9]. 
  • Wielkość opakowań - przy hurtowym zakupie żywności warto zwrócić uwagę na wielkość opakowań, ponieważ większe opakowania mogą być bardziej opłacalne. Jednak warto też zastanowić się, czy będzie się w stanie spożyć całe opakowanie przed upływem terminu przydatności do spożycia.
  • Wymagania prawne - należy pamiętać, że przy hurtowym zakupie żywności obowiązują odpowiednie wymagania prawne dotyczące etykietowania, przechowywania i transportu produktów. Warto upewnić się, że dostawcy spełniają te wymagania i posiadają niezbędne certyfikaty.

 

Materiały źródłowe:

[1] https://dietetycy.org.pl/znakowanie-produktow-spozywczych/

[2] https://jawis.com.pl/blog/przepisy-dotyczace-etykietowania-zywnosci-w-polsce 

[3] https://bonavita.pl/7-najczesciej-falszowanych-produktow-spozywczych

[4] Ibid.

[5] https://czytamyetykiety.pl/blog/zdrowie/zafalszowania-zywnosci-jakie-produkty-falszowane-sa-najczesciej/

[6] https://commission.europa.eu/business-economy-euro/product-safety-and-requirements/eu-labels_pl

[7] https://jawis.com.pl/blog/jak-wlasciwie-przechowywac-zywnosc-w-magazynie

[8] https://jawis.com.pl/blog/wlasciwe-metody-hurtowego-transportu-zywnosci

[9] https://jawis.com.pl/blog/hurtowy-zakup-zywnosci-czy-mozna-negocjowac-cene-z-dystrybutorem